کنایه های درس ششم گیله مرد:

باران هنگامه کرده بود: کنایه از بارش شدید باران

درختان کهن به جان یکدیگر افتاده بودند : کنایه از دعوا کردن – برخورد نمودن

ادبیات حماسی

رستم و اشکبوس

       آن چه در سال قبل خواندیم:

   حماسه یکی از انواع ادبی است که به شکل داستان و روایت دارای زمینه ی قهرمانی رنگ ملی و قومی است. هم چنین با سبکی فاخر که در آن حوادثی غیر عادی(فراتر از عادت) روی می دهد.

       حماسه دو نوع است:  1. طبیعی  2. مصنوع

درس اوّل

خواجه عبدالله انصاری ملقّب به شیخ الاسلام و معروف به پیر انصار و پیر هرات از دانشمندان و عارفان قرن پنجم است که در سال 481 هـ . ق . درهرات درگذشت . از آثار مشهور او الهی نامه ، زاد العارفین ، مناجات نامه و رساله دل و جان را می توان نام برد . مناجات های خواجه عبدالله مسجّع ، لطیف ، دلنشین ، ساده و سرشار از مضامین عرفانی است .

« الهی»

به نام آن خدايی كه نام او راحت روح است

تلميح دارد به آيه : الا بذكر الله تطمئن القلوب

راحت : آسايش ، آرامش

-افتخار به گذشتگان و اجدادم، در رگ و خون من جای گرفته است. خشم و جنگ آوری رستم در خون من

   پنهان است.

2- در این دل پر از درد و غم خود، بصیرت و آگاهی نام آوران ایران را پنهان کرده ام.

3- فکر نکن که جسم من تنهاست، برعکس، دریایی از عشق به ایران و ایرانی در وجود من پنهان است.

4- تصور نکن که من هیچ توانایی ندارم، قدرتی بسیار در پشت این ظاهر آرام من مخفی است. (مثل شیری

    که در نیستان مخفی شده باشد).

5- تو تصور کردی که پیوند من از ایران جدا شده است، نه ، در دل من عشق به ایران موج می زند

                                                                          مسافر

1- آتش جنگ طوری جسمت را سوزاند که حتی خاکستر تو را هم پیدا نکردیم.

2- از صمیم قلب به دنبال دفترچه ی خاطرات تو تمام سنگرت را گشتم.

3- در آن سنگر غریبانه به غیر از آخرین برگ دفترچه ی خاطراتت، چیزی پیدا نکردم.

4- و آن برگ، همان دستمالی بود که مهر و تسبیح و انگشترت را در آن پیچیده بودی.

- شخصی هستم که گرفتار هزاران غم است و هر لحظه کارم سخت تر می شود .

2- بدون هیچ خطا و گناهی زندانی و بدون هیچ علت و دلیلی گرفتار هستم .

3- ستاره ها برای مجازات من قسم خورده اند و آسمان برای جنگ با من آماده شده است .

4- زندانی هستم و بخت من شوم است . غم زیادی دارم و ستاره ی بخت نیز با من دشمن است .

آرایه ها :« محبوس و منحوس» سجع دارند . « طالع ، منحوس و اختر » تناسب دارند . واج آرایی « خ »  

5-غم امروز من بیشتر از دیروز است و از نظر مالی ، دارایی امسال من کمتر از پارسال است .

آورده اند كه ...     صفحه ي 27

از(سيرالملوك)  سياست نامه خواجه نظام الملك توسي – قرن 5 

       وقتي عمروبن ليث و اسماعيل ساماني رويا روشدند ، با هم جنگيدند . بر حسب اتفاق عمروبن ليث در نزديكي دروازه ي شهر بلخ شكست خورد و هفتاد هزار سوار او ، همه فرار كردند . زماني كه او را پيش امير اسماعيل آوردند ، دستور داد تا او را به مامور نگهداري و تربيت يوزهاي شكاري سردند و اين از رويدادهاي شگفت

شرح مفاهیم درس

1. درین سرای بی کسی،کسی به در نمی زند          به دشت پرملال ما پرنده پر نمی زند

در این سرزمین استبداد زده مردم چنان از هم دور و بیگانه اند که کسی سراغی از کسی نمی گیرد و ظلم و استبداد چنان بر کشور ما سایه افکنده است که همه خاموش و بی حرکتند. گویی هیچ کس در این سرزمین نیست.

آرایه ها: سرا و دشت: استعاره از ایران

کنایه: به در نمی زند: سراغ از کسی گرفتن، رابطه برقرار کردن، آگاهی بخشیدن.

پرنده پر نمی زند: کنایه از: 1- سکوت و سکون حکم فرماست. 2- حتی پرنده برای پریدن آزاد نیست

مراعات نظیر: سرا، در- پرنده، پر زدن

درس نوزدهم

حدیث جوانی

نوع ادبی: ادبیّات غنایی

سبک: عراقی معاصر

قالب:غزل

محتوا: جوانی

شاعر: محمد حسن رهی معیری ( نام اثر: در سایه ی عمر)

درآمد

محمد حسن رهی معیری از شاعران سنت گرای معاصر و ادامه دهندگان شعر سنتی است. از ویژگی های شعر او، لطف و روانی، استحکام شعری، سلامتی و انسجام تخیل قوی و گیرایی است. از این رو شعر رهی در میان نسل خود با اقبال فراوانی روبرو شد.

در سایه سار نخل ولایت

نوع ادبی: ادبیّات غنایی

سبک: شعر معاصر

قالب: شعر سپید

محتوا: ستایش علی(ع)

شاعر: سید علی موسوی گرمارودی

درآمد

در این شعر با نمونه ای دیگر از شعر نو در قالب سپید آشنا می شویم. در این شعر که زبانی حماسی و روایی دارد، با گوشه ای از شخصیّت والای امام علی(ع) و صفات آن امام آشنا می شویم. شاعر درک بشری را از دریافت و شناخت شخصیت حضرت، کوتاه و ناقص می داند. در این شعر یتیم نوازی، عبادت، وقار، شجاعت حضرت به گونه ای زیبا وصف شده است.

سفر بخیر

نوع ادبی: ادبیّات غنایی

سبک: شعر نو

قالب: نیمایی

محتوا: اجتماعی

شاعر: دکتر محمد رضا شفیعی کدکنی

درآمد

نوع ادبی : ادبیات غنایی

نوع ادبی: ادبیات تعلیمی

 سبک: عراقی

درس نهم : در بیابان های تبعید : جبرا ابراهیم جبرا

        از یک انسان : محمود درویش

باغ عشق

درس الهی:

پاسخ خود ازمایی های ادبیات 2 کل کتاب در ادامه مطلب

درس هفتم : سووشون : سیمین دانشور

درس نهم : در بیابان های تبعید  سال دوم

درس ششم : گیله مرد : بزرگ علوی

کنایه های درس کباب غاز ادبیات دوم دبیرستان

بقیه در ادامه مطلب

درس سوم ادبیات سال دوم متوسطه ،

درس دوم : ادبیّات حماسی : رستم و اشکبوس : فردوسی

همای رحمت